بررسی عوامل مؤثر در حادثه‌های خط انتقال آب گیسور-گناباد

نوع مقاله : مقاله کامل (پژوهشی)

نویسندگان

1 دانش‌آموختة کارشناسی ارشد مهندسی عمران-آب، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد

2 استاد گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی، دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

در این تحقیق عوامل مؤثر در بروز حادثه‌ها در خط انتقال آب گیسور-گناباد، مانند فشارهای دائمی و گذرا، ابزار کنترل ضربه قوچ و شیرهای هوا، اثر شرایط محیطی بر خطوط لوله و کیفیت لوله‌ها مطالعه می‌شود. سیستم انتقال آب در حالت ماندگار با استفاده از نرم‌افزار WaterGEMS مدل‌سازی و ضریب زبری هیزن- ویلیامز واسنجی می‌شود. با ایجاد جریان گذرا نتایج حاصل از اندازه‌گیری محلی با نتایج عددی نرم‌افزار Hammer مقایسه می‌شود. عملکرد رضایت‌بخش سیستم در جریان گذرا با حضور ابزار کنترل ضربة قوچ مطالعه می‌شود. شیرهای هوا در کنترل فشارهای گذرا تأثیر زیادی ندارند. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که آب خورنده یا رسوب گذار نیست. با اطمینان یافتن از عملکرد مناسب ابزار کنترل ضربه قوچ، کیفیت پایین لوله‌های به‌کار رفته و پوسیدگی شدید، مهم‌ترین علت بروز حادثه در خط انتقال تشخیص داده می‌شود. محاسبه طول خوردگی و تنش گسیختگی مجاز مطابق استاندارد ASME-B31 و مقایسه با مقادیر اندازه‌گیری شده نیز این مطلب را تأیید می‌کند.

کلیدواژه‌ها


گزارش عملکردی برنامه­ وزارت نیرو در بخش آب و فاضلاب طی سال‌های 1385، 1386 و 1387، (1388). دفتر برنامه ریزی تلفیقی و راهبردی.
گزارش واحد بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان خراسان رضوی، (1388). آرشیو اسناد شرکت آب و فاضلاب استان خراسان رضوی.
نقشه های چون ساخت خط انتقال آب گیسور-گناباد، (1381). آرشیو اسناد شرکت آب و فاضلاب استان خراسان رضوی.
 
ASME. (2009). Manual for determining the remaining strength of corroded pipelines, ASME B31G-2009, Supplement to ASME B31 Code for Pressure Piping. 
Ghidaoui M., Zhao M., Mclnnis D. A. and Axworthy D. H. (2005). "A review of water hammer theory and practice", Applied Mechanics Reviews, ASME, 58(49), pp. 49-76.
Hyuk J. K. and Jiin-Jen L. (2008). "Computer and exprimental models of transient flow in pipe involving backflow preventers", J. of Hydraulic Eng., 134(4), pp. 426-434.
Larock B., Jeppson W. and Watters G. (2000). Hydraulics of pipeline systems, CRC Press.
Larry W. M. (2000). Water distribution system handbook. McGraw-Hill Press, USA.
Makar J. M. (2002). "Investigating large gray cast-iron pipe failures: a step by step approach", NRC Institute for Research in Construction, National Research Council Canada, pp. 126-139.
Morris, R. E. (1967). "Principal causes and remedies of water main breaks”. J. Am. Water Works Assoc., 59(7), pp 782-792.
Pozos Estrada O. (2007). "Investigation on the effects of entrained air in pipelines", PhD Thesis, Institute of Hydraulic Eng., University of Stuttgart.
Rajani B. and Zhan C. (1996). "Pipe-soil interaction analysis of jointed water mains", Can. Geotech. J., 33(3), pp. 393-404.
Stephenson D. (1989). Pipeline design for water engineers, Elsevier Science Publishers, The Netherlands.
Stephenson D. (1997). "Effect of  air valves and pipework on water hammer pressures", J. Transportation Eng., 123(2), pp. 101-106.
Yilmaz F., Cevher O. and Bayraktar M. (2010). "Ductile iron pipe surface characterization and pinhole formation", 5th Ankiros Foundry congress, Turkey.
Zloczower N. (2009). "Control of transient induced contaminant leakage and infiltration by implementation of air valves", A.R.I. Flow Control Accessories, pp. 164-192.