بررسی آزمایشگاهی اثر شکل بستر شکنج در دو حالت موازی و پولکی بر ضریب زبری مانینگ (یادداشت تحقیقاتی)

نوع مقاله : یادداشت تحقیقاتی

نویسندگان

1 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد

2 دانشجوی کارشناسی ارشد سازه‌ه‌های آبی، دانشگاه شهرکرد

3 استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد

4 دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشگاه صنعتی امیرکبیر

چکیده

تخمین مقاومت در برابر جریان در برنامه‌یزی، طراحی و بهره‌برداری پروژه‌های منابع آب شامل انتقال آب و بطور خاص سیستم‌های رودخانه‌ای نقش مهمی‌ایفا می‌کند. شکل‌های مختلف بستر همچون شکنج اثرات بارزی بر کل زبری دارند. در این مقاله به منظور بررسی تأثیر دو نوع شکل بستر شکنج بر ضریب مانینگ آزمایش‌هایی در آزمایشگاه هیدرولیک دانشگاه شهرکرد انجام شد. روابطی براساس ویژگی‌های هندسی شکنج و شرایط جریان به کمک نرم‌افزار SPSS استخراج شد. همچنین مشاهده شد که زبری شکل بستر شکنج در حالت موازی قریب 47% و در حالت پولکی حدود 43 % از زبری کل را تشکیل می‌دهد؛ لذا در مطالعات مهندسی رودخانه نمی‌توان از اثر شکل بستر صرف‌نظر کرد. همچنین نتایج نشان داد ضریب مانینگ در دو شکل مختلف موازی و پولکی شکنج‌ها، اختلاف معنی‌دار داشته و ضریب زبری مانینگ در شکل موازی نسبت به پولکی 3/12 درصد بیشتر بود.

کلیدواژه‌ها


بهرامی‌یاراحمدی، م. و شفاعی بجستان، م. (1390). "بررسی آزمایشگاهی اثر شکل ذرات رسوبی بستر بر ضریب زبری مانینگ"، نشریه آب و خاک (علوم و صنایع کشاورزی)، جلد 25، شماره 1، ص.ص. 51-60.
شفاعی بجستان، م. (1387). مبانی نظری و عملی هیدرولیک انتقال رسوب، انتشارات دانشگاه شهید چمران.
عطار، ش. (1387). "تأثیر شکل بستر شنی بر توزیع‌های سرعت جریان و تنش برشی"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
کرباسی، م. (1384). "بررسی اثر حرکت بار بستر بر مقاومت هیدرولیکی جریان در حضور فرم­های بستر"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد مهندسی سازه­‌های آبی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تهران.
Afzalimehr, H. and Anctil, F.( 1998). "Estimation of gravel-bed river flow resistance", Journal of Hydraulic Engineering 124(10), pp. 1054-1058.

Carling, P. A. (1999). "Subaqueous gravel dunes", Journal of Sedimentary Research, 69(3), pp. 534-545.

Chien, N. and Wan, Z. (1999). "Mechanics of sediment transport reston”, VA: ASCE Press. 913: pp. 195-245.
Joep, A. Storms Remke, L. Vandam and Suzanne, F. Leclair.( 1999). "Preservation of cross-sets due to migration of current ripples over aggrading and non- aggrading beds: comparison of experimental data with theory", Journal of International Association of Sedimentologists, 46(1), pp. 189-200.
Simons, D. B. and Richardson, E. V. (1966). "Resistance to flow in alluvial channels", USGS Professional, 422-61.
Talebbeydokhti, N. Hekmatzadeh, A.A and Rakhshandehroo, G.R. (2006). "Experimental modeling of dune bed form in a sand-bed channel", Iranian Journal of Science & Technology, Transaction B, Engineering. 30(4), pp. 503-516.
Yen, B. C. (2002). "Open channel flow resistance", Journal of Hydraulic Engineering, 128 ( 1), pp. 20-39.