ارتقای بهره‌وری آب در سرریزهای سه جانبی با تمرکز بر طول مؤثر تاج آنها

نوع مقاله : مقاله کامل (پژوهشی)

نویسندگان

1 شرکت مهندسی مشاور ترازآب جامع، تبریز

2 استاد سازه‌های هیدرولیکی، دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تربیت مدرس، تهران

3 کارشناس ارشد مهندسی عمران، سازه‌های هیدرولیکی، شرکت مهندسی مشاور ترازآب جامع، گرگان

4 دانشجوی دکتری مهندسی ﻋﻤﺮان، ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﺷﺮﮐﺖ آب ﻣﻨطقه‌ای اﺳﺘﺎنﮔﻠﺴﺘﺎن، گرگان

5 کارشناس ارشد مهندسی عمران، سازه های هیدرولیکی، شرکت آب منطقه‌ای استان آذربایجان شرقی، تبریز

چکیده

سرریزهای چند‌وجهی، سازه‌های هیدرولیکی مهم در تنظیم سطح آب و کنترل جریان در کانال‌ها، رودخانه‌ها و مخازن سد‌ها به شمار می‌آیند. فرضیه اصلی در توسعه طرح چند وجهی این سرریز‌ها، افزایش ظرفیت انتقال جریان در روی سرریز از طریق افزایش طول تاج سرریز در یک محدوده معین عرضی بوده است. با توجه به اهمیت بحث ارتقای بهره‌وری آب در سازه‌های هیدرویکی، لزوم یافتن هندسه مناسب برای این نوع سرریز‌ها همواره مسأله مهمی برای طراحان بوده است. در این تحقیق با هدف قرار دادن طول مؤثر تاج این نوع سرریز‌ها، به مدل‌سازی عددی چند طرح پلان این سرریز‌ها پرداخته شده است. نتایج حاکی از این است که طرح پلان‌های دارای ناحیه تداخل جریان‌های نرمال و جانبی بیشتر، بالاترین میزان کاهش طول مؤثر تاج سرریز را از خود نشان داده‌اند. همچنین مدل سرریز شماره 5 به علت دارا بودن تنها یک ناحیه تداخل جریان‌های نرمال و جانبی و نیز فشردگی ناچیز جریان‌های ریزشی به علت دارا بودن بازوان کناری طویل، به عنوان نمونه مناسبی از لحاظ عملکرد آبگذری معرفی شده است.

کلیدواژه‌ها


دانشبد، یونس و طالب بیدختی، ن. (1388). "شبیه‌سازی جریان بر روی سر ریز سد سیوند به کمک نرم‌افزار فلوئنت"،
هشتمین کنفرانس هیدرولیک ایران، انجمن هیدرولیک ایران، دانشکده فنی دانشگاه تهران، تهران.
مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو (1373). گزارش نهایی مدل هیدرولیکی سرریز سد شهید یعقوبی، گزارش 161، تهران.
مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو (1375). گزارش نهایی مدل هیدرولیکی سرریز سد جره، گزارش 268، تهران.
Farney, H.S. and Markus, A. (1962). "Side Channel Spillway Design"; J. Hydr. Engrng. ASCE; Vol. 88, No. 3, pp. 131-154.
Hirt, C. and Nichols, B., (1981). "Volume of fluid (VOF) method for the dynamics of free boundaries". Journal of Computational Physics, Volume 39, Pages 201–225
Knight, Arthur C.E, (1989). "Design of Efficient Side Channel Spillway", J. Hydr. Engrng., ASCE; 115(9): 1275–1289.
Montazar and S.A.A. Salehi Neyshabouri, (2006). "Impact of some parameters affecting the hydraulic performance of u-shaped side spillway", Can. J. Civ. Eng. 33: 552-560
Novak, P. and Cabelka, J. (1981). Models in Hydraulic Engineering-Physical Principles and Design Applications, Pitman, London.