ارزیابی تاثیر عمق و سرعت جریان بر نتایج دانه‌بندی و شکل ذرات رسوبات سطحی بستر رودخانه‌های شنی با استفاده از روش پردازش تصویر

نوع مقاله : مقاله کامل (پژوهشی)

نویسندگان

1 گروه علوم و مهندسی آب/ دانشکده کشاورزی/دانشگاه تربیت مدرس/تهران/ایران

2 استاد گروه مهندسی سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس

3 گروه مهندسی آب، دانشگاه زنجان، زنجان

10.30482/jhyd.2023.386948.1635

چکیده

در بررسی رفتار رودخانه‌ها یک چالش مهم، تعیین دقیق ابعاد هندسی زبری بستر رودخانه‌هاست. پردازش تصویر روش جدیدی است که به منظور افزایش سرعت و دقت مورد توجه قرار گرفته است. در این تحقیق تاثیر عمق و سرعت جریان بر نتایج دانه‌بندی و شکل ذرات رسوبات سطحی بستر رودخانه‌های شنی با استفاده از پردازش تصویر ارزیابی گردید. سه مقطع جهت نمونه‌برداری با ابعاد قاب 20×20 سانتی‌متر از بستر رودخانه زنجانرود تعیین و پس از عکس‌برداری از سطح رسوبات، رسوبات نمونه‌ها جمع‌آوری و با روش الک دانه‌بندی شد. در آزمایشگاه، نمونه‌ها داخل قاب فلزی با همان ابعاد چیده در کانالی به طول 8 متر و عرض 20 سانتی‌متر نصب شد. با اعمال شرایط آب ساکن و جریان آب با عمق و سرعت‌های مختلف، عکس‌برداری مجدد از نمونه‌ها صورت و نتایج توسط نرم‌افزار Image J و Hydraulic Toolbox پردازش گردید. مقایسه نتایج منحنی‌های دانه‌بندی دو نرم‌افزار نشان‌دهنده عملکرد بهتر نرم‌افزار Image J در مقایسه با نرم‌افزار Hydraulic Toolbox می‌باشد. مطابق نتایج، عمق و سرعت جریان تاثیر محسوسی روی نسبت مقادیر قطرهای شاخص منحنی الک به قطرهای شاخص حاصل از نرم‌افزار Image J (ضریب K) ندارد، بطوریکه میانگین K در قطر شاخص 50% در سه نمونه A، B و C به ترتیب برابر با 046/1، 16/1 و 1/1 بدست آمد. نتایج فاکتور شکل نشان داد از دید قائم، در نمونه A 88% ذرات مستطیلی و 12% ذرات، بیضی شکل هستند. در نمونه B 78% ذرات مستطیلی و 22% ذرات بیضوی و در نمونه C 80% ذرات مستطیلی و 20% ذرات، بیضی شکل هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات



مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 13 شهریور 1402
  • تاریخ دریافت: 02 خرداد 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 مرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 07 شهریور 1402