مقایسه آبشستگی پایین‌دست سرریزهای کلید پیانویی ذوزنقه‌ای و مستطیلی

مسلمان یزدی, علیرضا; حسینی, سید عباس; نظری, سهراب; امانیان, نصرالله

doi:10.30482/jhyd.2020.227522.1453

مقایسه آبشستگی پایین‌دست سرریزهای کلید پیانویی ذوزنقه‌ای و مستطیلی

نوع مقاله: مقاله کامل

نویسندگان

¹ دانشکده مهندسی عمران، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² گروه مهندسی آب، دانشگده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

³ استادیار دانشکده مهندسی عمران، واحد اقلید، دانشگاه آزاد اسلامی، اقلید، ایران

⁴ دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه یزد، یزد، ایران

10.30482/jhyd.2020.227522.1453

چکیده

یکی از موضوعات مهم در پایین‌دست سرریزهای کلید پیانویی، آبشستگی پایین‌دست آن‌ها می‌باشد در این تحقیق، آبشستگی پایین‌دست سرریزهای کلید پیانویی ذوزنقه‌ای مورد توجه بوده و مشخصات آبشستگی و نرخ تغییرات آن با آبشستگی پایین‌دست سرریز کلید پیانو مستطیلی مورد مقایسه قرار گرفت. بدین منظور دو مدل آزمایشگاهی از این نوع سرریزها ساخته و در یک فلوم آزمایشگاهی به طول 6، عرض 1 و ارتفاع 6/0 متر و در شرایط دبی‌های مختلف و سه عمق پایاب مورد آزمایش قرار گرفت و مشخصات هندسی چاله آبشستگی شامل حداکثر عمق چاله آبشستگی، فاصله آن تا پای سرریز و طول دهانه چاله اندازه‌گیری گردید. جنس مصالح بستر پایین‌دست، مصالح شنی با دانه‌بندی mm 8/7 d50=به ضخامت متوسط 25 سانتی‌متر و طول 2 متر بود. نتایج اندازه‌گیری مشخصه‌های آبشستگی نشان داد با افزایش دبی و کاهش عمق پایاب، مشخصات هندسی حفره آبشستگی در دو مدل افزایش می‌یابد. همچنین عمق آبشستگی در مدل مستطیلی بیش از مدل ذوزنقه‌ای بوده به نحوی که در تمام دبی‌ها به طور میانگین نسبت حداکثر عمق حفره آبشستگی بی‌بعد سرریز کلید پیانو ذوزنقه‌ای نسبت به مدل مستطیلی 7 درصد کاهش می‌یابد. ولی این اختلاف با افزایش دبی و هد آب روی سرریز کاهش می‌یابد به نحوی‌ که زمانی که در 9/3 < Frd این اختلاف ناچیز می‌گردد و تفاوت معناداری در شکل حفره آبشستگی برای دو مدل وجود ندارد. به کمک روابط رگرسیونی معادلاتی با دقت مناسب جهت پیش‌بینی حداکثر عمق چاله آبشستگی، موقعیت مکانی آن و طول دهانه چال برای دو مدل بدست آمد.

کلیدواژه‌ها