مطالعه آزمایشگاهی اثر جریان جت دایره‌ای بر رسوب شویی مخازن

نوع مقاله : یادداشت تحقیقاتی

نویسندگان

1 گروه مهندسی آب،دانشکده کشاورزی،دانشگاه شهید با هنر،کرمان،ایران

2 استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان, دانشکده کشاورزی. بخش مهندسی آب

3 گروه مهندس و علوم آب/دانشکده کشاورزی/ دانشگاه شهید باهنر کرمان/ ایران.

چکیده

یکی از مشکلات جدی در بهره برداری از سد های مخزنی، ته نشینی مواد رسوبی در مخزن آن‌هاست که مشکلات بهره برداری زیادی را درپی دارد. رسوبات ته‌نشین شده جایگزین ظرفیت موثر مخزن می‌گردند. در مدیریت صحیح مخازن استفاده از روش‌های کنترل و تخلیه رسوب از مخازن دارای اهمیت ویژه‌ی است. این پژوهش آزمایشگاهی با هدف بررسی تاثیر استفاده از جت مستغرق در جلوی مجرای تخلیه کننده‌ی تحتانی بر افزایش راندمان تخلیه رسوب حین عملیات رسوب شویی تحت فشار، انجام گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که برای دست یابی به حداکثر راندمان در تخلیه رسوب در رسوب شویی تحت فشار با حضور جت، در یک سرعت معین جت در جریان های خروجی نسبی (Qoutlet/Qj ) برابر با 83-46 بهترین موقعیت قرار گیری جت نسبت به تخلیه کننده‌ی تحتانی فاصله دوبرابر قطر مجرای تخلیه کنندۀ تحتانی می‌باشد و در جریان های خروجی نسبی (Qoutlet/Qj ) برابر با 157-120 بهترین موقعیت برای قرار گیری جت فاصله 5/2 برابر قطر موثر دهانه مجرای دریچه تخلیه می باشد.

کلیدواژه‌ها


امام قلی زاده، ص.؛ بینا، م.؛ جهانی، ح. (1386)." بررسی و ارزیابی رسوب‌شویی تحت فشار در سدهای مخزنی با استفاده از مدل فیزیکی"، تحقیقات منابع آب ایران، سال سوم، شماره10، ص.ص. 29-47.
توفیقی، س؛ محمد ولی سامانی، ج.؛ ایوب زاده، س. ع. (1394)."رسوب‌شویی تحت فشار با توسعه مجرای تخلیه کننده تحتانی در مخزن سد"، مجله علمی پژوهشی عمران مدرس، دوره 15، شماره 2، ص.ص. 127-136.
رجبی پور، ن. (1396)."مدل سازی فیزیکی انسداد دریچه تخلیه سدها و ارائه راهکارهای برون رفت از آن"، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید با هنر کرمان.
شهیرنیا، م.؛ ایوب زاده، س. ع.؛ محمد ولی سامانی، ج. (1393). "بررسی تأثیر تراز رسوب مخزن بر راندمان رسوب زدایی تحت فشار"، مجله هیدرولیک، دوره9، شماره1، ص.ص. 36-52.
عبدی پور، ا.؛ احمدی، ح.؛ شمسایی، ا. (1394)."بررسی و ارزیابی اثر جت در فلاشینگ تحت فشار مخازن سدهای برق آبی"، نشریه سد و نیروگاه برق آبی، سال دوم، شماره 7، ص.ص. 45-58.
مددی، م. (1395)."بررسی آزمایشگاهی راهکارهای افزایش راندمان تخلیه رسوب از مخازن در هنگام عملیات شاس، رساله دکتری، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید با هنر کرمان.
مشکاتی شهمیرزادی، م. ا.؛ دهقانی، ا. ا.؛ امام قلی زاده، ص.؛ مساعدی، ا. (1388)." تأثیر ابعاد دریچه تحتانی برحجم و ابعاد مخروط آبشستگی در رسوب‌شویی تحت فشار"، هشتمین سمینار بین‌المللی مهندسی رودخانه، دانشگاه شهید چمران اهواز.
وزارت نیرو (1391). "راهنمای مطالعات رسوب گذاری و رسوب زدایی مخازن سدها"، نشریه589، ص. 302.
Althaus, J.M. Cesare, G.D. Schleiss, A.J. (2015). “Sediment evacuation from reservoirs through intakes by jet-induced flow”. J. Hydraulic Eng. 141, pp. 401-407.
Atkinson, E. (1996). “The feasibility of flushing sediment from reservoirs.” Report OD/ITM 54, HR Wallingford, UK.
Fruchart, F. and Camenen, B. (2012). “Reservoir sedimentation: different type of flushing-friendly flushing example of Genissiat dam flushing”. In ICOLD International Symposium on Dams for a changing world (pp. 6-p).
Powell, D.N. and Khan, A.A. (2012). “Scour upstream of a circular orifice under constant head”. J.Hydraulic Res., 50, pp. 28-34.
Powell, D.N. and Khan, A.A. (2015). “Flow field upstream of an orifice under fixed bed and equilibrium scour conditions”. J. Hydraulic Eng., 141(2), p.04014076.