ارزیابی پرش هیدرولیکی روی حوضچه دندانه‌دار بلوکی

نوع مقاله : مقاله کامل (پژوهشی)

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد سازه‌های آبی، بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

2 استادیار بخش مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز

3 استاد بخش راه و ساختمان و محیط زیست، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز

چکیده

مستهلک کردن انرژی جنبشی ایجاد شده در پنجه سرریز، برای جلوگیری از فرسایش بستر رودخانه در پایین‌دست، بسیار لازم و ضروری است. هدف این پژوهش، ارائه حوضچه زبر شده به وسیله اجزای زبری (بلوک‌های دندانه‌دار) با شکل هندسی و آرایش چیدمان جدید و نهایتاً بررسی تأثیر پارامتر‌های مختلف جهش هیدرولیکی در محدوده اعداد فرود 14-11، روی آن است. نتایج آزمایشگاهی کاهش پارامترهای جهش هیدرولیکی را روی حوضچه دندانه‌دار بلوکی نسبت به بستر صاف نشان دادند، به طوری که طول پرش و عمق ثانویه پرش به ترتیب 60-50 درصد و 12-10 درصد کاهش داشته است. نهایتاً در حوضچه دندانه‌دار بلوکی، با ایجاد پرشی معادل با پرش روی بستر صاف، طول زبری مورد نیاز و طول جهش هیدرولیکی آن با بستر صاف مقایسه شد که به میزان 60-55 درصد در طول حوضچه و 40-35 درصد در طول جهش هیدرولیکی، کاهش مشاهده گردید.

کلیدواژه‌ها


ابریشمی، ج.، و اسماعیلی، ک. (1376). "پرش هیدرولیکی روی کانال‌های با شیب معکوس با پله مثبت"، امیرکبیر، 9(35)، ص.ص. 276-292.
اسماعیلی، ک.، و ابریشمی، ج. (1379). "پرش هیدرولیکی روی کانال‌های با شیب معکوس با پله منفی"، استقلال، 19(2)، ص.ص. 97-110.
شفاعی بجستان، م.، کاظمیان زاده، ا.، پارسی، ا.، و محدی رویوران، م. (1388). "تأثیر آرایش زبری‌های مکعب شکل بر میزان استهلاک انرژی پرش هیدرولیکی در حوضچه آرامش"، هشتمین کنفرانس هیدرولیک ایران، دانشگاه تهران.
مردشتی، ا.، طالب بیدختی، ن.، و جوان، م. (1386). "ارزیابی استهلاک انرژی جریان دو فازی روگذر سرریز پلکانی به کمک گودال آبشستگی پایین‌دست"، مجله هیدرولیک، 4، ص.ص. 1-22.
Abbaspour, A., Hosseinzade, A., Farsadizadeh, D., and Sadraddini, A.A. (2009). “Effect of sinusoidal corrugated bed on hydraulic jump characteristics”, J. Hydrao-environment Research, (3), pp. 109-117.
AboulAtta, N., Ezizah, G., Yousif, N. and Fathy, S. (2011). “Design of stilling basin artificial roughness”. International J. Civil & Environmental Eng., 3(2), pp. 65-71.
Shafai Bejestan, M.S., and Neisi, K. (2009). “A new roughned bed hydraulic jump stilling basin”, Asian J. Applied Sience, 2(5), pp. 436-445.
Ead, S.A., Rajaratnam, N., Katopodis, C., and Ade, F. (2000). “Turbulent open-channel flow in circular corrugated culverts”, J. Hydraulic Eng., 126 (10), pp. 750-757.
Elsebaie, I.H., and Shabayek, Sh. (2010). “Formation of hydraulic jumps on corrugation beds”, International J. Civil & Environmental Eng., IJCEE-IJENS, 10(01), pp. 40-50.
Farhoudi, J., and Smith, K.V.H. (1985). “Local scour profiles downstream of hydraulic jump”, J. Hydraulic research, 23(4), pp. 343-358.
Fathi-moghadam, M., Haghighipour, S., Lashkar-ara, B. and Aghtouman, P. (2011). “Reduction of stilling basin length with tall end sill”, J. Hydrodynamics, 23(4), pp. 498-502.
Hager, W.H., (1992). Energy dissipators and hydraulic jump, Kluwer Academic Publisher, Dordrecht, The Netherlands.
Henderson, F.M. (1966). "Open Channel Flow." Macmilan Publishing co. Inc. New York. pp. 1-76.
Pagliara, S., Lotti, I., and Palermo, M. (2008). “Hydraulic jump on rough bed of stream rehabilitation structures”, J. Hydrao-environment Research Vol. 2, pp. 29-38.
Peterka, A.J. (1958). Hydraulic design of stilling basins and energy dissipators. Engineering Monogragh No. 25, U.S. Bureau of Reclamation, Denver.
Vischer, D.L., and Hager, W.H. (1995). “Energy dissipaters”, IAHR Hydraulic Structures Design Manual series No. 9. A.A. Balkema Publishers. The Netherlands, pp.206.
Zahed, E., Farhoudi, J., and Javan, M. (2010). “Similarity of scour evolution downstream of stilling basin with an end sill”, New Aspects of Fluid Mechanics, Heat Transfer and Environment, ISBN: 978-960-474-215-8.