بررسی مقایسه‌ای نتایج مدل عددی و شواهد میدانی مورفولوژیکی و عوارض فیزیکی در سواحل میانکاله

نوع مقاله : مقاله کامل (پژوهشی)

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران، سازه‌های دریایی، دانشگاه صنعتی شاهرود

2 استادیار دانشکده مهندسی عمران، گروه سازه‌های دریایی، دانشگاه صنعتی شاهرود

3 دکتری زمین شناسی،مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر، موسسه تحقیقات آب، ساری

چکیده

هدف این پژوهش صحت سنجی نتایج مدل عددی با شواهد  فیزیکی موجود در ساحل میانکاله است. این پژوهش با استفاده از مدل‌سازی با نرم‌افزار مایک21 (ماژول‌های SW، HD و COUPLED MODEL FM) به همراه مطالعات میدانی و نمونه‌برداری رسوبی صورت پذیرفته است. بر اساس نتایج مدل عددی مایک در سواحل میانکاله، انرژی موج و سرعت جریان‌های ساحلی از غرب به شرق کاسته شده و همچنین اندازه ارتفاع امواج در درون دهانه خلیج گرگان تا 80 درصد کاهش را نشان می‌دهد. میانگین جهت جریان‌ها در یک سال در بیرون خلیج، از غرب به شرق بوده و درون خلیج، به صورت پادساعتگرد عمل می‌کند. نرخ کلی انتقال رسوب در زبانه میانکاله کمتر از 00002/0 متر مکعب در ثانیه بر هر متر است، که نرخ پایین انتقال رسوب از بالادست را نشان می‌دهد. سواحل شرقی حساسیت بالاتری از سواحل غربی نسبت به نوسانات تراز آب دریا دارند. نتایج مشاهدات میدانی و عوارض فیزیکی در ساحل نیز تأیید کننده نتایج بدست آمده از مدل عددی مایک در منطقه است. میانگین اندازه رسوبات سواحل میانکاله 106/0 میلی‌متر می‌باشد. سواحل میانکاله از نوع سواحل پراکنشی بوده و از غرب به شرق به خاصیت پراکنشی ساحل افزوده می‌شود. منطقه غربی منبع رسوبی و منطقه شرقی میانکاله مقصد رسوبی می­باشد. مدل عددی مایک نیز برای سواحل کم شیب از نوع پراکنشی پاسخگو است. مدل عددی مایک به وسیله‌ی شواهد فیزیکی ساحل صحت سنجی شده است.

کلیدواژه‌ها


خوشروان، ه. (1390). "پهنه‌بندی مورفولوژی سواحل جنوبی دریای خزر"، مرکز ملی مطالعات و تحقیقات دریای خزر، گزارش داخلی.
رورده، ه. ا. (1392). "شبیه سازی دینامیک امواج و انتقال ماسه در سواحل دریای خزر( محدوده خلیج گرگان)"، پژوهش‌های ژئومورفولوژی کمّی، جلد 2, ص‌ص. 1-18.
سازمان بنادر و دریا نوردی مرکز ملی اقیانوس شناسی و مؤسسه تحقیقات هیدرولیک دانمارک (1390). "مدل‌سازی دریاهای ایران، دریای خزر".
شربتی، س. (1395). "ضرورت بررسی اثرات کاهش سطح تراز آب دریای کاسپین بر وضعیت خلیج گرگان و ارائه راهکار جهت برون رفت از بحران در سال‌های آتی"، بهره‌برداری و پرورش آبزیان، جلد 5(1).
عرفان، ش و حامدی، م. (1394). "مجموعه جزیره سدی در جنوب خاور دریای خزر (شمال بهشهر)"، مجله چینه شناسی و رسوب شناسی، شماره 95، ص‌ص. 217-230.
Aagaard, T., B. Greenwood and H. Michael (2013). "Sediment transport on dissipative, intermediate and reflective beaches," Earth-Scinece Reviwes, Vol. 124, pp. 32-50.
DHI (2012). Manual of MIKE 21 and MIKE 3 flow model FM, Coastal Hydraulic and Oceanography Hydrodynamic Module.
DHI (2012). Manual of MIKE 21/3, coupled model FM, Coastal Hydraulic and Oceanography Hydrodynamic Module.
Dean, R. G. and R. A. Dalrymple (2004). Coastal processes with engineering applications, Cambridge Univesity.
Doug, P. and H. Karunarathna (2013). "A statistical-process based approach for modelling beach profile variability," Elsevier, Vol. 81, pp. 19-29.
Evans, O. F. (1941). "The classification of wave-formed ripple marks," Journal of Sedimentary Research, Vol. 11., pp. 37-41.
Emadaldin, S. (2012). "Assess changes in sea levels and human activity deformation in the eastern part of the Caspian Sea coast during the past half century," Second International Conference on Environmental Hazards, Tehran, Iran, Kharazmi University. 8p.
Kiaei, S. (2014). "The survey of sedimentation and erosion of ideal tidal inlets effected by both tide and cross-shore wave by numerical modeling," Watershed Management Research, Vol. 104, pp. 62-74.
Short, A. D. (2006). "Australian beach systems—nature and distribution.," Journal of Coastal Research, Vol. 22, pp. 11-27.
Short, A. d. (1999). "Wave-dominated beaches. In: Short, A.D. (Ed.), Handbook of Beach and Shoreface Morphodynamics," Wiley Science, pp. 173-203.
Wright, L. and A. d. Short (1984). "Morphodynamic variability of surf zones and beaches: A synthesis," Marine Geology,Vol. 56, pp. 93-118.