«یادداشت تحقیقاتی» بررسی آزمایشگاهی پرش هیدرولیکی در حوضچه آرامش با بستر سنگ‌چین

نوع مقاله : یادداشت تحقیقاتی

نویسندگان

1 مدیر گروه مهندسی آب ، دانشگاه شهرکرد

2 دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه شهرکرد

3 دانش آموخته کارشناسی ارشد، سازه‌های آبی، دانشگاه شهرکرد

چکیده

یکی از راه‌های کاهش قدرت جریان مخرب در پایین‌دست سرریز‌ها و شوت‌ها، ایجاد پرش هیدرولیکی است. جنس بستر حوضچه‌های آرامش تأثیر قابل ملاحظه در مشخصات پرش هیدرولیکی دارد. هرچه زبری بستر حوضچه‌های آرامش بیشتر باشد، طول پرش و عمق ثانویه آن کمتر می‌شود، و این امر باعث کوچک‌تر شدن ابعاد حوضچه آرامش و در نتیجه کاهش هزینه می‌شود. یکی از راهکارها در این زمینه استفاده از سنگ‌چین در بستر حوضچه است که نوعی زبری ممتد را به‌وجود می‌آورد. در این تحقیق بررسی تجربی مشخصات پرش هیدرولیکی درحوضچه آرامش با بستر سنگ‌چین با 2 نوع دانه‌بندی مختلف انجام شد. آزمایش‌ها در فلومی با مقطع مستطیلی با عرض و عمق 4/0 و طول 12 متر انجام گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد بستر سنگ‌چین باعث می‌شود که عمق پرش به میزان 35 درصد، طول پرش به میزان 50 درصد و طول غلتاب به مقدار 49 درصد نسبت به بستر صاف کاهش یابد. همچنین نتایج نشان داد، با تغییر متوسط اندازه سنگدانه‌های بستر سنگ‌چین از 45/4 به 75/5 میلی‌متر، طول پرش 5/13 درصد کاهش یافت، ولی اندازه سنگ‌چین تفاوت معنی داری روی عمق ثانویه پرش نداشت.

کلیدواژه‌ها


بزاز ب.، قربانی ب. و اسکینی م. (1391)."بررسی تغییرات پرش هیدرولیکی بر روی بستر زبر نسبت به تغییرات طول موج زبری­ها"، مجله هیدرولیک، 7(3): 33-42.
عزیزی آ.، قربانی ب.، تبریزی ه. و صمدی ح. (1392). "ارزیابی اثر صفحات مستغرق بر خصوصیات پرش هیدرولیکی در حوضچه­های آرامش"، مجله هیدرولیک، 8(1): 73-81.
غزالی، م. (1389). "بررسی تأثیر بستر دندانه­ای شکل بر مشخصات پرش هیدرولیکی". پایان‌نامه کارشناسی ارشد سازه‌های آبی، دانشگاه شهرکرد.
نیسی ک. و شفاعی بجستان م. (1388). "بررسی اثر زبری­های لوزی شکل بر عمق متناوب پرش هیدرولیکی". هشتمین کنگره بین­المللی مهندسی عمران، 21 تا 23 اردیبهشت ماه، دانشگاه شیراز.
Abbaspour A. Hosseinzadeh Dalir A. Farsadizadeh D. and Sadraddini A.A. (2009). "Effect of sinusoidal corrugated bed on hydraulic jump characteristics". Applied Sciences, 9(11): 2045-2055.
Belanger, J.B. (1850). Notes sur Ie Cours d'Hydraulique. ('Notes on a Course in Hydraulics.') Mem. Ecole Nat. Ponts et Chaussees, Paris, France, Session p. 222.
Ead S.A. Rajaratnam N. Katopodis C. and Ade F. (2000). "Turbulent open channel flow in circular corrugated culverts". J. Hydraulic Engineering, 126(10): 750-757.
Ead S.A. and Rajaratnam N. (2002). "Hydraulic jumps on corrugated bed". J. Hydraulic Engineering, 128(2): 656-663.
Elsebaie I.H. and Shabayek Sh. (2010). "Formation of hydraulic jumps on corrugated beds". Civil & Environmental Engineering, IJCEE-IJENS 10(1): 40-50.
 
Izadjoo, F. and Shafai Bejestan M. (2007). "Corrugated bed hydraulic jump stilling basin". Applied Sciences, 7(8): 1164-11610-
Samadi-Boroujeni H., Ghazali M., Gorbani B. and Fattahi R. (2013). "Effect of triangular corrugated beds on the hydraulic jump characteristics". Canadian Journal of Civil Engineering, 40: (1-7).
Shafai Bejestan M. and Neisi K. (2009). "A new roughened bed hydraulic jump stilling basin". Applied Sciences, 2(5): 436-445.
Tokyay N.D. (2005). "Effect of channel bed corrugations on hydraulic jumps". EWRI, Water & Environmental Resources Congress, Anchorage, Alaska, USA.