2024-03-29T06:22:20Z
https://jhyd.iha.ir/?_action=export&rf=summon&issue=18199
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
اعتبارسنجی مدلهای CORMIX و CorJet برای تخلیه پساب چگال از تخلیهکننده چند مجرایی با زاویه تخلیه 60 درجه
وحید
بابایی نژاد
بابک
خورسندی
باتوجه به کاهش منابع طبیعی آب شیرین، استفاده از کارخانههای آبشیرینکن افزایش چشمگیری داشته است. پساب تولیدی توسط کارخانههای آبشیرینکن درصورت تخلیه نامناسب در محیط آبی، به دلیل دارا بودن غلظت بالای پساب خسارات جبرانناپذیری به محیطزیست وارد میکنند. استفاده از تخلیهکنندههای چند مجرایی باعث کاهش شار مومنتوم جت خروجی میشود و بههمین دلیل ارتفاع صعود ماکزیمم جت کاهش پیدا میکند و استفاده از این نوع تخلیهکنندهها در عمق کم ساحل را امکانپذیر میسازد. در این پژوهش با استفاده از روابط تجربی به اعتبار سنجی مدلهای CORMIX و CorJet برای تخمین پارامترهای پساب شور تخلیه شده به صورت چند مجرایی در محیط ساکن و پویا پرداخته میشود. در صورت ادغام پسابها (فاصله افقی تخلیهکنندهها کم باشد)، به دلیل اثر پدیده کواندا و هماوری جتها، پارامترهای پساب چگال در محیط ساکن و پویا (میزان رقیقسازی، فاصله افقی نقطه برخورد پساب به زمین و ارتفاع صعود ماکزیمم جت)، با خطای زیادی توسط مدلها دست بالا تخمین زده میشود. اما درصورتیکه فاصله افقی تخلیهکنندهها افزایش یابد احتمال ادغام پسابها در پایین دست کاهش مییابد و در این صورت مدلها با اختلاف کمتری نسبت به روابط تجربی ، پارامترهای پساب چگال تخلیه شده را تخمین میزنند. مدل CorJet محل ادغام پسابها در محیط ساکن را در مقایسه با روابط تجربی با اختلافی کمتر از 10 درصد به خوبی پیش بینی میکند. طبق نتایج این پژوهش، مدل CorJet رفتار پساب چگال تخلیهشده از تخلیهکنندههای چند مجرایی در محیط ساکن و پویا را در مقایسه با مدل CORMIX با خطای کمتری تخمین میزند.
CorJet
CORMIX
کارخانه آبشیرینکن
پساب
پلوم
جت
2021
06
22
1
13
https://jhyd.iha.ir/article_125329_02abbb39c917caeb1ace92842b4ba2ea.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
شبیهسازی عددی آبگرفتگی اطراف شهرک صنعتی آققلا و راهکارهای حفاظت از آن
مرتضی
زنگانه
چکیده –این مقاله به مطالعه آبگرفتگی شهرک صنعتی آق قلا و مناطق اطراف آن میپردازد و همچنین به ارائه راهکار جهت حفاظت این زیرساخت در برابر سیلاب میپردازد. به همین منظور، در این مقاله سناریوهای گوناگون سیلاب با دوره بازگشت مختلف اطراف شهرک صنعتی آق قلا مورد بررسی قرار میگیرد در حالی که به منظور مدلسازی پخش سیلاب در منطقه مذکور با توجه به رفتار دو بعدی آن از نرم افزار MIKE- HD، استفاده می شود. همچنین با استفاده از سیلاب به وقوع پیوسته در منطقه طرح در اسفند ماه سال 1397 و فروردین سال 1398 مدل مذکور کالیبره گردید. پس از کالیبراسیون مدل موردنظر تمامی سیلابهای محتمل با دوره بازگشت مختلف 2، 5، 10، 25، 50، 100، 200 و 500 ساله در منطقه طرح مورد ارزیابی قرار می گیرد. نتایج نشان میدهد که سیلاب مورد نظر همانطور که پیشبینی میشود دارای رفتار دو بعدی بوده و بیشتر به صورت آبگرفتگی در منطقه طرح خود را نمایان میکند. همچنین مشخص گردید بهترین گزینه جهت حفاظت منطقه مورد نظر در برابر سیلاب دیوار حفاظتی میباشد که در طراحی آن باید بالاترین تراز آب موجود را برای طراحی با دوره بازگشت طرح مورد نظر در نظر گرفت. به طور مثال حداکثر تراز آب برابر 94/15- متر برای سیلاب 500 ساله بدست آمد که تقریبا معادل حداکثر تراز آب در سیلاب اسفند 1397 و فرودین 98 بوده است.
آبگرفتگی
شهرک صنعتی آققلا
MIKE- HD
حفاظت
سیل
2021
06
22
15
30
https://jhyd.iha.ir/article_130174_cabea58335937552e9ae5bc237e5907f.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
بررسی آزمایشگاهی تاثیر هندسه بلوکهای مستطیلی زیگزاگی بر مشخصات پرش هیدرولیکی در کانال ذوزنقهای
علیرضا
جوادی
ابراهیم
اسدی
وقوع پدیده پرش هیدرولیکی در کانالهای روباز باعث کاهش سطح انرژی و تبدیل جریان فوق بحرانی به زیر بحرانی میگردد. تعبیه موانع با هندسههای مختلف بر مسیر جریان تاثیر مهمی بر کنترل محل پرش، کاهش طول پرش هیدرولیکی و افزایش افت انرژی جریان در طی پرش دارد. در این تحقیق اثر تغییرات ارتفاع و فاصله میان بلوکهای مستطیلی، که به صورت زیگزاگی در کف کانال روباز ذوزنقهای نصب شده بود، بر مشخصات پرش هیدرولیکی بررسی شد. مجموعا 60 آزمایش در بازه اعداد فرود 1.8 تا 18.8 انجام پذیرفت. نتایج بدستآمده نشان میدهد که در صورت استفاده از بلوکهای مستطیلی بهطور میانگین شاهد کاهش عمق ثانویه به مقدار 3.69 درصد، کاهش طول پرش هیدرولیکی به میزان 49.5 درصد و افزایش افت انرژی پرش هیدرولیکی به میزان 46.34 درصدی نسبت به بستر صاف میباشد. مشاهدات بیانگر تاثیر بیشتر بلوکهای مستطیلی زیگزاگی بر مشخصات پرش نسبت به بسترهای زبر علیرغم تراکم کمتر و همچنین اثر کمتر نسبت به بلوکهای با طرح بدون زاویه میباشد. افزایش ارتفاع بلوکها بر مشخصات پرش هیدرولیکی، نسبت به فاصله میان بلوکها بوده است.
افت انرژی
پرش هیدرولیکی
بلوک زیگزاگی
عمق مزدوج
مدل فیزیکی
2021
06
22
31
42
https://jhyd.iha.ir/article_131394_676f21d3051a7fcdf7944aa0d7f60e4c.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
آبشستگی پاییندست سرریزهای کلیدپیانویی مثلثی و ذوزنقهای
مسعود
قدسیان
چنور
عبدی
آرام
غفوری
در این تحقیق مشخصات حفره آبشستگی و تغییرپذیریهای آن در پاییندست سرریز کلیدپیانویی ذوزنقهای و سرریز کلیدپیانویی مثلثی مورد بررسی آزمایشگاهی قرار گرفت. بدین منظور سرریزهای کلیدپیانویی ذوزنقهای و مثلثی در فلوم آزمایشگاهی به طول 10 متر و عرض و ارتفاع 75 و 80 سانتیمتر با دو میزان دبی (35 و 45 لیتر بر ثانیه) و عمق پایابهای مختلف (8 الی 18 سانتیمتر) مورد آزمایش قرار گرفت. جنس بستر پاییندست سرریز، مصالح ماسهای با دانهبندی یکنواخت، قطر متوسط 64/1 میلیمتر، با انحراف معیار هندسی 24/1 و به ضخامت 5/42 سانتیمتر و طول 2 متر بود. نتایج حاصله نشان میدهد که در اعداد فرود ذره رسوب کم، بیشینه عمق حفره آبشستگی پاییندست سرریز کلیدپیانویی مثلثی نسبت به سرریز کلیدپیانویی ذوزنقهای در فاصلهای نزدیکتری از سرریز رخ داده است. اما با افزایش عدد فرود ذره رسوب، این روند تغییر یافته و بیشینه عمق حفره آبشستگی و موقعیت آن در سرریز کلیدپیانویی ذوزنقهای کمتر و در فاصلهی نزدیکتری نسبت به سرریز کلیدپیانویی مثلثی رخ داده است. به طور کلی با افزایش عدد فرود ذره، فراسنجههای بیشینه عمق حفره آبشستگی، موقعیت مکانی آن، طول و حجم حفره آبشستگی پاییندست هر دو شکل سرریز افزایش مییابند. معادلههایی با دقت مناسب برای پیشبینی بیشینه عمق حفره آبشستگی، موقعیت مکانی آن، طول حفره آبشستگی، عمق آبشستگی پای دیوار پاییندست سرریز و حجم حفره آبشستگی برای دو شکل سرریز به دست آمد.
مطالعه آزمایشگاهی
آبشستگی
شرایط هیدرولیکی جریان
سریز کلیدپیانویی
سریز کلیدپیانویی مثلثی
سریز کلیدپیانویی مستطیلی
2021
06
22
43
58
https://jhyd.iha.ir/article_129984_a3de8209c9f91c79935ca764aaff3952.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
استخراج منحنی دبی-اشل در سرریز کلید پیانویی مستغرق استاندارد و اصلاح شده با استفاده از الگوریتمهای هوشمند
مهدی
ماجدی اصل
مهدی
فولادی پناه
رعنا
ذیفر
زهرا
قسمی
جریان مستغرق به دلیل افزایش تراز سطح آب پاییندست سرریز نسبت به تاج سرریز روی میدهد. هدف این پژوهش، بررسی معادله دبی-اشل برای سرریز غیرخطی کلیدپیانویی استاندارد (PK-S) و اصلاح شده (PK-M) تحت شرایط جریان مستغرق به کمک الگوریتمهای هوشمند شامل ماشین بردار پشتیبان (SVM) و برنامهریزی بیان ژن (GEP) براساس دادههای آزمایشگاهی است. با استفاده از تحلیل ابعادی چهار پارامتر بیبعد H_d/H_o ، 〖Fr〗_d، 〖Fr〗_u و H_o/P به دست آمدند. با استفاده از آمارههای مجذور میانگین مربعات خطا، RMSE، ضریب تبیین، 2R، میانگین خطای نرمال، MNE، آمارهی نسبت تفاوت توسعه داده شده، DDR، عملکرد مدلها مقایسه شدند. همچنین از یک معادلهی تجربی برای مقایسه قدرت پیشبینی شبیهسازها استفاده شد. نتایج نشان داد که پارامترهای موثر در الگوریتم SVM برای سرریزهای PK-S و PK-M برابر با H_o/P و H_d/H_o و در الگوریتم GEP مشتمل بر H_d/H_o ، Frd، Fru و H_o/P بودند. همچنین مقدار بهینهی ضرایب ارزیابی عملکرد برای الگوریتم SVM در هر دو نوع سرریز PK-S و PK-M از دو شبیهساز دیگر بهتر بود که نشان از برتری الگوریتم SVM دارد.
الگوریتم ماشین بردار پشتیبان
الگوریتم برنامهریزی بیان ژن
سرریز کلید پیانویی
جریان مستغرق
2021
06
22
59
72
https://jhyd.iha.ir/article_135379_a4962eec5de0856092f4c78f4fd7a712.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
بررسی آزمایشگاهی تأثیر خصوصیات هیدروگراف و جریان ماندگار بر آبشستگی گروه پایه پل برای فواصل مختلف
شیما
ابوالفتحی
سید محمود
کاشفی پور
محمود
شفاعی بجستان
دیوید
آر فوهرمن
گروهپایههای پل احداث شده در رودخانه، از جمله سازههای مهمی هستند که آبشستگی اطراف آنها نه تنها توسط خصوصیات جریان، بلکه به واسطه تعداد و آرایششان نیز تحت تأثیر قرار میگیرد. این پژوهش به صورت آزمایشگاهی تأثیر خصوصیات هیدروگراف شامل سه دبی حداکثر و سه زمان تداوم هیدروگراف را برای سه فاصله نسبی متفاوت در یک گروهپایه متشکل از سه پایه استوانهای هماندازه را در طول زمان بررسی میکند. همچنین به مطالعه تغییرات زمانی حفره آبشستگی در جریان ماندگار متناظر با سه دبی حداکثر هیدروگراف و سه فاصله نسبی متفاوت میپردازد. در بررسی تغییرات زمانی حفره آبشستگی در جریان غیر ماندگار، نتایج نشان داد که در صورت وجود شرایط خاص در روند هیدروگراف، حفره آبشستگی پایه دوم و سوم میتواند پس از فروکش کردن دبی جریان، توسط رسوبات فرسایش یافته از حفره قبلی، مجددا پر شود؛ که این پدیده، بازپر شدگی حفره آبشستگی نامیده شد و حداکثر مقدار آن در آزمایشها، به اندازه 24 درصد قطر پایه مشاهده گردید.
جریان غیرماندگار
آبشستگی
گروهپایه پل
هیدروگراف سیل
تغییرات زمانی
2021
06
22
73
90
https://jhyd.iha.ir/article_130150_6c25b954014720ce201e1babefbeed19.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
مقایسه عملکرد حوضچههای آرامش با تجهیزات صلب و تجهیزات توریسنگی
مجید
فضلی
هدی
نبوی
یکی از روشهای متداول ﺑﺮای اﺳﺘﻬﻼک اﻧﺮژی ﺟﻨﺒـﺸﯽ ﺟﺮﯾـﺎن در ﭘـﺎﯾﯿﻦدﺳـﺖ ﺳـﺎزهﻫـﺎی آﺑـﯽ در ﺣﻮﺿﭽﻪﻫﺎی آراﻣﺶ، ﭘﺮش ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ .زبری کف حوضچه عامل مهمی در کنترل، کاهش طول و عمق ثانویه و نیز افزایش افت انرژی توسط پرش هیدرولیکی میباشد. جهت کاهش ابعاد حوضچه آرامش اقداماتی مانند ساخت بلوکهای میانی، پله های مثبت و منفی و آستانه انتهایی بهمنظور اتلاف بیشتر انرژی جنبشی جریان در محدوده پرش هیدرولیکی و کاهش مشخصههای آن مورد استفاده قرار میگیرد. در این تحقیق تلاش گردیده است که پرش هیدرولیکی در حوضچه آرامش بههمراه بلوکهای میانی و آستانه انتهایی طبق استاندارد ابعاد حوضچه آرامش USBR Ⅲ بهصورت آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گیرد. با این تفاوت که در این پژوهش بلوکهای میانی و آستانه انتهایی و نیز کف بستر، علاوه بر حالت صلب، در حالت توریسنگی با درصد تخلخلهای مختلف نیز ساخته شده و مورد بررسی و آزمایش قرار گرفتند نتایج نشان میدهد که افزایش میزان تخلخل بلوکهای میانی و آستانه انتهایی و همچنین کف بستر با عث کاهش طول پرش هیدرولیکی و عمق ثانویه میگردد. همچنین مشاهده میشود که اتلاف انرژی نسبی پرش هیدرولیکی در هر نوع کف بستر اعم از متخلخل و صلب، با افزایش درصد تخلخل بلوک و آستانه روند افزایشی را طی میکند. طول پرش هیدرولیکی و عمق ثانویه بر روی بستر با مانع نسبت به بستر بدون مانع بسیار کاهش مییابد و درنهایت مشاهده شد که اتلاف انرژی نسبی بر روی بستر با مانع نسبت به بستر بدون مانع افزایش مییابد.
پرش هیدرولیکی
بلوکهای میانی
آستانه انتهایی
توریسنگی
درصد تخلخل
طول پرش
2021
06
22
91
105
https://jhyd.iha.ir/article_130324_b03320c379b0521477099c3a8bb6d374.pdf
نشریه هیدرولیک
2345-4237
2345-4237
1400
16
2
بررسی آزمایشگاهی تأثیر زبری بر تغییرات شاخص کاویتاسیون در سرریز اوجی
آیدا
شبانی
حسین
خزیمه نژاد
محسن
پور رضا بیلندی
یوسف
رمضانی
تنداب سرریز بهدلیل انرژی بالا و سرعت زیاد آب روی آن در معرض خطر ناشی از پدیده کاویتاسیون قرار میگیرد. کارهای مختلفی در جهت شناخت و رفع پدیده کاویتاسیون انجام شده است، هدف از انجام پژوهش حاضر، دستیابی به درکی بهتر از عملکرد زبری، با تغییر در آرایش زبری (ردیفی، واگرا و همگرا)، تعداد زبری (9، 12، 15 و 18) و ارتفاع موثر زبری (008/0، 017/0 و 026/0) بر شاخص کاویتاسیون در بدنه پاییندست سرریز اوجی با استفاده از یک مدل آزمایشگاهی است. نتایج نشان داد، نصب زبری روی سرریز، با آرایشها، تعداد و ارتفاعهای مؤثر مختلف، باعث افزایش شاخص کاویتاسیون نسبت به حالت شاهد شده است. وجود زبری باعث کاهش سرعت جریان و افزایش فشار بر روی سرریز میشود. این مساله در رفع یا تخفیف پدیده کاویتاسیون بر روی سرریز، نقش بسزایی دارد. نتایج نشان داد، متوسط شاخص کاویتاسیون در آرایش همگرا 17/15، در آرایش واگرا 8/11 و در آرایش ردیفی 11/16 درصد نسبت به حالت شاهد افزایش یافته است. همچنین نتایج نشان داد بیشترین تغییر در آرایش ردیفی و ارتفاع مؤثر 017/0 و تعداد 18 صفحه زبری نسبت به آزمایشهای شاهد اتفاق افتاد.
سرریز اوجی
مدل آزمایشگاهی
شاخص کاویتاسیون
زبری
2021
06
22
107
121
https://jhyd.iha.ir/article_129923_d41cefad49e49b294eff87337cee6aa5.pdf