«یادداشت تحقیقاتی» شبیه‌سازی هیدرولیکی پدیده شکست سد دز توسط مدل کامپیوتری MIKE

نوع مقاله : یادداشت تحقیقاتی

نویسندگان

1 استادیار گروه عمران، آب و سازه‌های هیدرولیکی، دانشگاه آیت‌االله العظمی بروجردی (ره)

2 دانشجوی کارشناسی ارشد، مهندسی عمران، آب و سازه‌های هیدرولیکی، دانشگاه آیت‌االله العظمی بروجردی (ره)

چکیده

شبیه‌سازی هیدرولیکی پدیده شکست سد، برای برآورد خسارت، برنامه‌ریزی صحیح و تدارک فعالیت‌های امدادی در محدوده ساختگاه اهمیت زیادی دارد. از جمله این شبیه‌سازی‌ها پیش‌بینی دبی اوج سیلاب ناشی از شکست سدهای بتنی است. روابط مختلف با استفاده از مدل‌سازی عددی و مدل‌های‌ فیزیکی در شبیه‌سازی پدیده شکست سد و رها شدن آب موجود در مخازن آن‌ها ارائه گردیده است. در این مقاله به مدل‌سازی پدیده شکست سد پرداخته‌ شده است. در این راستا هیدروگراف خروجی ناشی از شکست سد محاسبه و سپس با توجه به مورفولوژی پایین‌دست روند یابی و پهنه‌بندی سیلاب انجام گردید. این مطالعه به ارزیابی مقایسه نتایج نرم‌افزار Mike11 با نتایج حاصل از حل تحلیلی در خصوص هیدرو گراف سیلاب ناشی از شکست سد دز و نتایج حاصل از معادلات تجربی پرداخته است. نتایج این پژوهش بیانگر آن است که تأثیر اوج سیلاب ناشی از شکست سد دز تنها در 30 کیلومتر پایین‌دست آن و در محدوده سد دز علیا شهر دزفول اهمیت داشته و برای سایر نواحی رودخانه اهمیت چندانی ندارد. همچنین نتایج نشان داد که سد دز به هر صورتی که شکسته شود، سیلابی در حدود 60000 مترمکعب بر ثانیه به شهر دزفول و 11000مترمکعب به شهر اهواز می‌رسد.

کلیدواژه‌ها


حسن­زاده، ی. (1383) هیدرولیک شکست سد، انتشارات کمیته ملی سدهای بزرگ ایران، وزارت نیرو.
حسینی، سید محمود (1392). هیدرولیک کانالهای باز، دانشگاه امام رضا.
زرگر م.، نکوئیان‌فر م. و محمودی کردستانی، س. (1387). "مدل‌سازی هیدرولیکی شکست سد مارون با استفاده از نرم‌افزار MIKE11"، دومین کنفرانس ملی سد و نیروگاه برقابی، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران.
شرکت مهندسین مشاور دز آب اهواز (1385). "مطالعات تعیین حد و حریم بستر رودخانه کارون"، شرکت سهامی سازمان آب و برق خوزستان، 1385.
صفوی ح. (1390). هیدرولوژی مهندسی، چاپ سوم، دانشگاه اصفهان، ایران، ص. 724.
طالب بیدختی ن.، قدم‌پور ز. و میرباقری ا. (1385). "شکست سد و پهنه‌بندی سیلاب ناشی از آن با استفاده از نرم‌افزارهای
MIKE11، HEC RAS، BREACH، ARC VIEW"، هفتمین کنگره بین‌المللی مهندسی عمران.
مؤسسه تحقیقات آب وزارت نیرو (1387). "مطالعات شکست سد در حوضه‌های کارون، کرخه و دز"، شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران.
Costa, John E., (1985). "Floods from dam failures", U.S. Geological Survey Open-File Report 85-560, Denver, Colorado, 54, p. 45.
Evans, Steven G., (1986). "The maximum discharge of outburst floods caused by the breaching of man-made and natural dams", Canadian Geotechnical Journal, Vol. 23.
MacDonald, Thomas C., and Jennifer Langridge-Monopolis, (1984). "Breaching characteristics of dam failures", Journal of Hydraulic Engineering, Vol. 110, No. 5, pp. 567-586.
McCuen, R.H., (2011). "Hydrologic analysis and design", Prentic-Hall, Englewood Cliffs, New Jersey, p. 814.
MIKE 11, (2004). A modeling system for rivers and channels, User’s Manual, 11 4.10.
Tony L. Wahl, (1998). "Prediction of embankment dam breach parameters", U.S. Department of the Interior Bureau of Reclamation Dam Safety Office.